Συντονιστής: Νίκος Πατσαβός
Ομάδα Μελέτης: Βασίλης Τσεσμετζής, Άντζελα Τσεσμετζή, Νίκη Κογκέλη, Μαρία Νικολακάκη, Κατερίνα Γούλα
Βασική επιδίωξη είναι η νέα οργάνωση
της σχέσης δημόσιου-ιδιωτικού χώρου με στόχο την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση
των καταστημάτων αλλά όχι εις βάρος της ελευθερίας κίνησης και δραστηριοποίησης
των πολιτών, κατοίκων και μη. Ο πολυ-διασπασμένος και ανοργάνωτος χώρος της
περιοχής μελέτης αντιμετωπίζεται ως πηγή μιας νέας τάξης που θα έρθει να
ενταχθεί στην περιοχή με βάση την ανάγνωση και ιεράρχηση των υφιστάμενων
'χαράξεων' αλλά και των προβλεπόμενων χρήσεων και άλλων αναγκών. Μπροστά από
τις χαοτικές όψεις των κτιρίων της περιοχής τοποθετείται ένα νέο μέτωπο που θα
επανακαθορίσει την ταυτότητα του Κουμ Καπί δίχως να επιβάλλεται με τρόπο
αυθαίρετο και δυσλειτουργικό. Το μέτωπο αυτό επιδιώκεται να προσαρμόζεται στις
επιμέρους διαφοροποιήσεις της παραλιακής ζώνης. Κατά συνέπεια, αυτό που αναζητείται
είναι ένας ενιαίος χειρισμός που όμως ταυτόχρονα θα μπορεί να εντάξει την
ιδιαιτερότητα και την ακανονιστία αναδεικνύοντας μια νέα όσο και εγγενή τάξη
στην περιοχή τόσο σε λειτουργικό όσο και σε αισθητικό επίπεδο. Ο διαγωνισμός
αυτός έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα ιδιαιτερότητα που επιβάλει και μια αντίστοιχη
απάντηση. Αν και καταρχήν τίθεται ως μια πεζοδρόμηση, επί της ουσίας, λόγω της
παράλληλης ανάγκης επίλυσης θεμάτων όπως τα στέγαστρα των καταστημάτων, τα
αποδυτήρια των λουομένων και τα περίπτερα, ενέχει σε σημαντικό βαθμό και την
αρχιτεκτονική διάσταση και τελικά απαιτεί μια προσέγγιση στο ενδιάμεσο αστικού
και αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Το στοιχείο που κρίνεται ότι παρέχει τη
δυνατότητα προσαρμογής στο διπλό αυτό αίτημα είναι εκείνο της στοάς,
προσαρμοσμένο όμως στις συνθήκες της περιοχής.
Η αρχική αναφορά στη στοά μεταφράζεται ως μία δοκός
που ορίζει το νέο μέτωπο της περιοχής. Φέρεται πάνω σε φαινομενικά συμπαγείς τοίχους
που ορίζουν τις επιμέρους περιοχές και ιδιοκτησίες αλλά και παρέχουν τις αναγκαίες εξυπηρετήσεις.
Από τη δοκό προβάλουν τα αναγκαία στέγαστρα-περσίδες ενώ μέσα της μπορούν να
φιλοξενηθούν εγκαταστάσεις φωτισμού. Η καταρχήν έννοια της στοάς μεταφράζεται
σε ένα απελευθερωμένο οιωνεί αιωρούμενο στοιχείο, εκείνο της δοκού, που την
υποδηλώνει αλλά και την ορίζει πρακτικά μέσα από τις σχέσεις που αναδεικνύει
καταρχήν με τα τοιχία και τα στέγαστρα τα οποία (προβάλλοντας είτε από τη μια
πλευρά είτε στρεφόμενα από την άλλη είτε και από τις δύο) τονίζουν την
προσαρμοστικότητα του στοιχείου σε ανάγκες και ιδιαιτερότητες. Πέραν όμως των
υλικών διαστάσεων, στη δυναμική αυτή απόδοση της έννοιας της στοάς από ένα
'γραμμικό' στοιχείο συμμετέχουν και άυλα χαρακτηριστικά του χώρου όπως η
εναλλαγή υπαίθριων και στεγασμένων χώρων, φωτός και σκιάς (εριμμένης ή μη), ο
ρυθμός και οι αναλογίες που προσλαμβάνουν οι κινούμενοι αλλά και σε στάση
επισκέπτες, η αίσθηση του ανέμου, η εναλλαγή του πρασίνου κ.ά. Το στοιχείο
αυτό, αν και νεωτερικό στην απόδοσή του, επικοινωνεί με τη μεσογειακή ταυτότητα
της περιοχής αλλά και προσφέρει πολλές δυνατότητες για το
γεωμετρικό-αντιληπτικό ορισμό και των αναγκαίων μετώπων των νέων αστικών
πλατειών-αίθριων που προσδιορίζει η πρόταση.
Κινούμενος από την
ανατολή προς τη δύση, ο επισκέπτης συναντά διαδοχικά μια επαλληλία ανοικτών
χώρων στάσης με το χαρακτήρα του μεσογειακού αίθριου. Ο τελευταίος
προσεγγίζεται τόσο χωρικά μέσω της πλαισίωσής τους από τα σαφή όρια που των
δοκών-στοών στις τρεις πλευρές τους όσο και λόγω επιμέρους χειρισμών όπως η
αλλαγή του δαπέδου (που ενισχύεται ως προς τη διακοσμητικότητά του
αναπαράγοντας γεωμετρικά μοτίβα των παραδοσιακών κρητικών υφαντών αλλά και
παραπάνω χρωματικές αντιθέσεις μέσα από τους εφυαλωμένους κυβόλιθους που
ενσωματώνονται σε αυτά) και η φύτευση δέντρων ραδινών (κρητικοί φοίνικες) ή και
άλλων όπως η ελιά, το αλμυρίκι και η χαρουπιά καθώς και φυτών όπως η
φραγκοσυκιά σημειακά ή σε συστάδες ανάλογα με τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά του
εκάστοτε χώρου.
Ο χώρος που
αφιερώνεται στα καταστήματα αναψυχής στεγάζεται από εν προβόλω κατασκευή με
κινούμενες περσίδες ενώ στο έδαφος σημαίνεται από διαφορετικό (ξύλινο) δάπεδο.
Τα όρια μεταξύ των ιδιοκτησιών, όπως προαναφέρθηκε, προσδιορίζονται από τα
τοιχία στήριξης της 'δοκού'. Τα τοιχία αυτά, ενσωματώνουν
διάφορες λειτουργικές ανάγκες και υποδομές
των καταστημάτων ενώ προσαρμόζονται στις εκάστοτε ιδιαιτερότητες. Ανάλογα την
περίπτωση, άλλοτε επιτρέπουν την εσωτερική μετακίνηση από το ένα κατάστημα στο
άλλο και άλλοτε όχι. Τονίζεται ότι το εν λόγω στοιχείο προτείνεται ως ένα
σύστημα ανοιχτό στην προσαρμογή στις ανάγκες και τις επιθυμίες του κάθε χρήστη. Το ανοικτό αυτό μεταβαλλόμενο σύστημα λειτουργεί
ως ένα είδος αστικού επίπλου που ταυτόχρονα προσδιορίζει τα όρια του αστικού
δημόσιου και ιδιωτικού χώρου.